Nowy wzór karty do głosowania - wyraź swoją opinię

Wyjaśnienia dotyczące zaproponowanego przez Państwową Komisję Wyborczą wzoru karty do głosowania

W związku z uwagami zgłoszonymi w trakcie konsultacji w sprawie nowego wzoru karty do głosowania Państwowa Komisja Wyborcza wyjaśnia, że przy sporządzaniu wzoru karty do głosowania Państwowa Komisja Wyborcza musi uwzględnić przepisy Kodeksu wyborczego dotyczące zarówno sporządzania karty do głosowania, jak i zgłaszania kandydatów, sposobu głosowania, warunków ważności głosu oraz rozliczenia kart do głosowania w protokole głosowania.

Przepisy te stanowią, że karta do głosowania jest jedną kartką zadrukowaną jednostronnie, a w przypadku, gdy opracowanie lub wykonanie karty do głosowania w formie jednej kartki zadrukowanej jednostronnie nie jest możliwe lub powodowałoby znaczne trudności w posługiwaniu się kartą, Państwowa Komisja Wyborcza może zdecydować, że karta do głosowania w danych wyborach będzie składać się z odpowiedniej liczby zadrukowanych jednostronnie, trwale połączonych kartek. W takim przypadku, zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego, na pierwszej kartce karty do głosowania zamieszcza się wyłącznie informację o sposobie głosowania i warunkach ważności głosu, natomiast na drugiej kartce karty do głosowania – spis treści karty do głosowania. Jak zatem wynika z powołanych przepisów wielostronicowa karta do głosowania musi być sporządzona w taki sposób, aby poszczególne jej kartki były trwale połączone, gdyż stanowią one całość karty.

Oznacza to zatem, że ustawodawca przesądził, że karta do głosowania może być wyłącznie albo pojedynczą kartką albo broszurą.

Ponadto przy opracowywaniu wzoru kart do głosowania konieczne jest uwzględnienie przepisów Kodeksu wyborczego dotyczących liczby zgłaszanych kandydatów w poszczególnych wyborach, w szczególności w wyborach proporcjonalnych, gdzie kandydaci zgłaszani są w formie wieloosobowych list. W obowiązującym stanie prawnym dopuszczalna liczba kandydatów, których można zgłosić w wyborach do Sejmu wynosi 40 (okręg wyborczy nr 19). W ostatnich wyborach do Sejmu w tym okręgu wyborczym karta do głosowania obejmowała 370 kandydatów zarejestrowanych na 10 listach. Należy podkreślić, że Kodeks wyborczy przewiduje, że nazwiska wszystkich kandydatów muszą być wydrukowane na karcie do głosowania.

Również głosowanie musi odpowiadać regulacjom ustawowym, tj. musi polegać na postawieniu na karcie do głosowania znaku „x”, a nie np. na naklejaniu naklejek przy wybranym kandydacie lub skreślaniu pozostałych kandydatów albo list kandydatów.

Ponadto z przepisów Kodeksu wyborczego jasno wynika, że znakiem „x” są dwie przecinające się linie w obrębie kratki. Zamieszczenie na karcie do głosowania informacji w tym zakresie jest konieczne, gdyż wyborcy zgłaszają wątpliwości dotyczące sposobu głosowania, w tym wyglądu znaku „x”.

Należy także podkreślić, że w przypadku wyborów proporcjonalnych nie ma możliwości wskazania w informacji o sposobie głosowania, zastrzeżenia, iż w celu oddania ważnego głosu wyborca może postawić na karcie do głosowania (np. w broszurze) tylko jeden znak „x”. Należy bowiem zauważyć, że Kodeks wyborczy przewiduje sytuacje, w których postawienie na karcie do głosowania więcej niż jednego znaku „x” nie powoduje nieważności głosu.

Podczas ustalania wzoru karty do głosowania trzeba także uwzględnić wymóg zapewnienia wyborcom niewidomym możliwości głosowania przy pomocy nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a.

Jak zatem wynika z powyższego możliwości Państwowej Komisji Wyborczej dotyczące ustalania wzoru kart do głosowania są ograniczone.

Wprowadzenie zmiany wzoru karty do głosowania polegającej na sporządzeniu zupełnie innych kart do głosowania (np. zawierających mniejszą liczbę kandydatów lub podawanie na karcie wyłącznie nazw komitetów wyborczych, określenie innego kształtu, albo wprowadzenie odmiennego sposobu głosowania) wiązałoby się z koniecznością zmiany przez ustawodawcę, a nie Państwową Komisję Wyborczą, szeregu przepisów Kodeksu wyborczego.